W grupie jestem odpowiedzialny za innych
ETAP EDUKACYJNY
podstawowa (klasy VII – VIII), ponadpodstawowa
PRZEDMIOT
godzina wychowawcza
CZAS
90 minut
Cele:
Uczeń po lekcji:
- potrafi zdefiniować pojęcie „grupa społeczna”
- potrafi wskazać grupy, w których funkcjonuje na co dzień
- wie, jakie czynniki decydują o istnieniu grupy
- potrafi współpracować w grupie
- ma poczucie odpowiedzialności za inne osoby w grupie, za relacje w grupie, samopoczucie osób ją tworzących
- rozumie uczucia innych, jest empatyczny
- dostrzega i rozumie problemy rówieśników
- wie, jak może pomóc innym osobom w grupie
- potrafi udzielić wsparcia innej osobie.
Metody:
- burza mózgów,
- rozmowa kierowana,
- wejście w rolę – drama,
- tunel myśli,
- burza mózgów
Przebieg lekcji:
1. Przedstaw uczniom temat lekcji oraz jej cele.
Poproś uczniów, aby na zasadzie burzy mózgów wymienili wszystkie grupy społeczne, jakie znają (rodzina, klasa, grupa koleżeńska, organizacja szkolna, drużyna sportowa, przyjaciele, koledzy z podwórka, wspólnota parafialna…) W razie potrzeby wytłumacz im termin „grupa społeczna”. Wspólnie wypracujcie definicję pojęcia. Podsumowując zadaj uczniom pytanie:
W jakich grupach funkcjonujesz na co dzień?
2. Zapytaj uczniów, czym charakteryzuje się grupa społeczna. Zbierz wszystkie wypowiedzi i uzupełnij je mini – wykładem na temat teorii relacji grupowych. Na tablicy zapisz cechy charakterystyczne grupy społecznej.
a) wspólny cel/ cele,
b) wspólne reguły, zasady,
c) wewnętrzna struktura, hierarchia,
d) wzajemne relacje, interakcje,
e) wzajemne komunikowanie się.
3. Wprowadzenie do filmu S. Fabickiego „Męska sprawa”. Przygotuj wstępne informacje dotyczące filmu korzystając z materiałów opublikowanych w broszurze opracowanej do lekcji Filmoteki Szkolnej oraz na stronie www.filmotekaszkolna.pl
4. Projekcja filmu S. Fabickiego „Męska sprawa”
5. Zbierz pierwsze wrażenia z filmu. Daj uczniom czas na podzielenie się swoimi emocjami.
6. Uczniowie odpowiadają na pytanie:
W jakich grupach społecznych funkcjonuje główny bohater filmu – Bartek?
Na tablicy zapisz wypowiedzi uczniów (w rodzinie, w szkole, w drużynie piłkarskiej, w grupie kolegów grających w piłkę po lekcjach, w grupie osób zainteresowanych opieką nad bezdomnymi psami).
7. Podziel uczniów na zespoły. Każdy zespół zajmuje się jedną z grup społecznych, w których funkcjonuje Bartek. Zadaniem uczniów jest uzupełnienie karty pracy:
Karta pracy:
Odpowiedz na pytania:
- Kto tworzy tę grupę?
- Jakie są relacje między członkami tej grupy?
- Jakie cele ma dana grupa?
- Jakie obowiązują w tej grupie zasady?
- Jaka jest struktura tej grupy?
- Jak Bartek funkcjonuje w tej grupie?
1. Uzupełnij tabelę:
a) Grupa I
| SYTUACJA BARTKA W RODZINIE | |
| DOBRE STRONY | ZŁE STRONY |
| [ Przykłady wypowiedzi: ma dach nad głową ma pełną rodzinę matka się nim opiekuje ( ciepły posiłek, ubranie ) matka go kocha i martwi się o niego posiada młodszego brata, który czasem go wspiera ] | [ Przykłady wypowiedzi: nie ma prawdziwego kontaktu z rodzicami może liczyć tylko na zdawkowe rozmowy rodzice nie wykazują zainteresowania jego problemami żyje w bardzo skromnych warunkach materialnych jego matka jest ciągle zajęta pracą ojciec nie pracuje, większość czasu spędza w łóżku ojciec nerwowo reaguje na uwagi w dzienniczku syna ojciec krzyczy na Bartka i bije go chłopiec boi się ojca nie czuje się w domu rodzinnym bezpieczny, dlatego często wymyka się do schroniska] |
b) Grupa II
| SYTUACJA BARTKA W SZKOLE | |
| DOBRE STRONY | ZŁE STRONY |
| [ Przykłady wypowiedzi: należy do grupy formalnej ma kolegów, z którymi może spędzać czas ma konkretne obowiązki może zdobywać wiedzę] | [ Przykłady wypowiedzi: sprawia problemy wychowawcze nauczyciele mają o nim złą opinię nauczyciele wpisują uwagi do jego dzienniczka nauczyciele nie rozmawiają z nim osobiście, nie próbują m u pomóc Bartek nie jest dobrym uczniem szkoła nie jest dla Bartka miejscem przyjaznym] |
c) Grupa III
| SYTUACJA BARTKA W DRUŻYNIE PIŁKARSKIEJ | |
| DOBRE STRONY | ZŁE STRONY |
| [Przykłady wypowiedzi: Bartek jest najlepszym zawodnikiem razem z kolegami osiąga sukcesy rozwija swoje zainteresowania pożytecznie spędza czas ma zaspokojoną potrzebę przynależności i tożsamości grupowej cieszy się uznaniem trenera i kolegów trener wstawia się za nim, wybawia go z kłopotów w nauce uczy się zasad życia w grupie] | [Przykłady wypowiedzi: dla trenera Bartek jest przede wszystkim środkiem do zdobycia kolejnego sukcesu trener wymaga od Bartka dyscypliny, podporządkowania się, a zauważa jego problemów trener próbuje rozwiązać problem siłą, a nie poprzez spokojną rozmowę trener zachowuje się wobec Bartka równie despotycznie jak ojciec Bartek nie ufa swojemu trenerowi] |
d) Grupa IV
| SYTUACJA BARTKA W GRUPIE KOLEŻEŃSKIEJ | |
| DOBRE STRONY | ZŁE STRONY |
| [Przykłady wypowiedzi: wspólnie z kolegami spędza czas czuje się z nimi dobrze, bezpiecznie koledzy rozumieją jego sytuację w domu akceptuje zasady tu panujące] | [Przykłady wypowiedzi: rówieśnicy stosują wobec siebie przemoc, ale jest to przemoc akceptowania, traktowana jako rodzaj zabawy koledzy go akceptują, lubią koledzy niczego od niego nie wymagają jeden z kolegów wstawia się za Bartkiem, informując trenera o tym, że ojciec bije Bartka] |
d) Grupa V
| BARTEK W SCHRONISKU DLA ZWIERZĄT JAKO OPIEKUN STAREGO, CHOREGO, PSA | |
| DOBRE STRONY | ZŁE STRONY |
| [Przykłady wypowiedzi: Bartek czuje się potrzebny Bartek okazuje czułość, miłość, troskę, ma się kim opiekować – robi coś dobrego dla zwierzęcia kontakt z psem uspokaja go broniąc psa, broni siebie z psem nawiązuje kontakt emocjonalny w schronisku rozładowuje negatywne emocje tu jest bezpieczny] | [Przykłady wypowiedzi: prawdopodobnie straci swojego przyjaciele przeżywa chorobę psa przywiązał się do zwierzęcia i będzie mu smutno, gdy pies padnie śmierć psa może przyjąć jako własną porażkę] |
8. Przedstaw klasie kolejne zadanie, w czasie którego jeden z uczniów (chętny) wcieli się w postać Bartka. Daj mu czas na tzw. „wejście w rolę”. Zadaniem ucznia będzie opowiedzenie na forum klasy o:
- uczuciach i przeżyciach Bartka,
- Bartka problemach,
- oczekiwaniach wobec osób, które go otaczają ( wobec rodziców, trenera, nauczycieli, kolegów).
Uczeń mówi w pierwszej osobie wcielając się w postać Bartka.
9. Zadanie: „Tunel myśli”
Uczniowie ustawiają się w dwóch rzędach, twarzami do siebie. Tworzą tunel. Uczeń – Bartek przechodzi bardzo powoli miedzy rzędami. Koledzy zwracają się do niego ze słowami wsparcia, np.:
- Bardzo dobrze grasz w piłkę nożną.
- Trener bardzo cię ceni.
- Jesteś potrzebny w drużynie piłkarskiej.
- Ojciec jest dumny z twoich sukcesów w drużynie.
- Jesteś równym kolegą.
- Potrafisz się opiekować zwierzętami.
- Potrafisz stanąć w obronie słabszych.
Na zakończenie uczeń Bartek mówi jak się czuje, jakie emocje wywołało w nim ćwiczenie.
- 10. Uczniowie podsumowują ćwiczenia prowadzone metodą dramy. Pytania do dyskusji:
- Jaki wpływ ma grupa na jej członków
- Jakie są nasze obowiązki wobec osób w grupie, do której należymy?
(powinniśmy sobie pomagać, wspierać nawzajem, dbać o bezpieczeństwo innych, czuć odpowiedzialni za innych)
Praca domowa:
Napisz jak mógłbyś/mogłabyś pomóc Bartkowi, gdyby chodził do twojej klasy.
