Ćwiczenia percepcji słuchowej – program kompensacyjny

Szczegółowy program zajęć kompensacyjno-korekcyjnych dla uczniów edukacji wczesnoszkolnej

Percepcja słuchowa

Cele operacyjne i treści szczegółowe

Ćwiczenia fonacyjne

Mówienie krótkich tekstów bardzo głośno, głośno, półszeptem, coraz ciszej aż do szeptu.
Zabawy rozwijające wrażliwość słuchową, ortofoniczne, logopedyczne, oddechowe.

Ćwiczenia słuchu fonematycznego

Nazywanie prezentowanych obrazków. Rozpoznawanie przedmiotów i czynności przedstawionych na ilustracjach.
Wyróżnianie wyrazów w zdaniu, określanie liczby wyrazów w zdaniu (ile wyrazów – tyle razy klaszczemy, tyle ustawiamy klocków, rysujemy kółeczek).
Powtarzanie i wymyślanie par słów z opozycją głoski dźwięcznej i bezdźwięcznej: bary-pary, biuro-pióro, bułka-półka.
Segregowanie obrazków ze względu na właściwości głosek występujących w ich nazwach (np. głoski dźwięczne i bezdźwięczne).
Różnicowanie słów podobnie brzmiących (opozycje fonematyczne), np. czapka – żabka, bucik – budzik.
Dzielenie wyrazu na sylaby.
Liczenie sylab w wyrazach z dotykaniem obrazka do cyfr na kartonikach odpowiadających kolejności sylab w wyrazie.
Sztafeta sylabowa: tworzenie wyrazów rozpoczynających się sylabą końcową poprzedniego wyrazu (ma-ma, ma-ta, ta-ma).
Powtarzanie sylab, wyrazów z określoną głoska.
Doskonalenie słuchu fonematycznego i artykulacji głosek w oparciu o materiał słowno-obrazkowy.
Tworzenie sylab otwartych.
Tworzenie sylab z podaną głoską
Segregowanie wyrazów według głosek.
Wydzielanie głosek w nagłosie, śródgłosie i wygłosie.
Wskazywanie obrazka, którego nazwa zawiera dana głoskę.
Kojarzenie głoski z literą.
Dopasowywanie litery do ilustracji.
Wykrywanie różnic i podobieństw w wyrazach (miejsce głoski, liczba głosek, sylab).
Rozróżnianie samogłosek i spółgłosek.
Utrwalanie skojarzeń między głoską a literą.
Wyodrębnianie wyrazów w zdaniu, głosek w wyrazie, głoski w nagłosie i wygłosie.
Odczytywanie podpisów pod ilustracjami.

Ćwiczenia usprawniające analizę słuchową

Wyodrębnianie zdań krótkich z wypowiedzi oraz z kontekstu mowy.
Wyodrębnianie zdań długich i krótkich przez liczenie wyrazów w zdaniu.
Powtarzanie długich i krótkich zdań.
Dzielenie zdania na wyrazy.
Liczenie i podawanie liczby wyrazów w zdaniu.
Dzielenie wyrazów na sylaby według stopnia trudności (wyklaskiwanie rytmu wypowiadanych sylab).
Dokonywanie analizy wyrazów dwu- i trzysylabowych w mowie głośnej i cichej.
Wydzielanie sylab i ich wzmacnianie liczmanami, ruchami.
Liczenie sylab w wyrazach.
Określanie długości wyrazów na podstawie liczby sylab.
Podawanie sylaby ze względu na jej lokalizację.
Powtarzanie sylab i połączeń sylabowych.
Rozpoznawanie w wyrazie określonej sylaby.
Powtarzanie samogłosek i ich grup oraz spółgłosek.
Rozpoznanie obrazków na podstawie pierwszych głosek i ich nazw.
Określanie głosek w nagłosie i w środku wyrazów.
Podawanie głoski ze względu na jej lokalizację: pierwsza, druga, ostatnia (wyodrębnianie).
Rozpoznawanie początku, końca oraz następstwa kolejnych wyrazów.
Słuchowe rozróżnianie głosek o podobnym brzmieniu (Klaśnij, gdy usłyszysz…).
Podawanie liczby głosek w wyrazie i wyrazu na podaną głoskę (literę).
Wyodrębnianie samogłosek w nagłośnie i wygłosie.
Rozpoznawanie głosek w wyrazach.
Doskonalenie analizy słuchowej w oparciu o zestaw zabaw dydaktycznych i ćwiczeń.

Ćwiczenia usprawniające syntezę słuchową

Budowanie wyrazów z sylab.
Składanie wyrazów z dwóch i trzech sylab.
Synteza sylab podanych ze słuchu.
Czytanie sylab otwartych typu: ma, me, mi, mo, mu, mą, mę i odwrotnych.
Czytanie wyrazów złożonych z dwóch sylab otwartych typu: ma-ma, ta-ta, da-ma.
Czytanie sylab zamkniętych, wyrazów jednosylabowych typu: mak, sak, rak.
Czytanie wyrazów głoskami, sylabami, później całościowo bez syntezy i syntezą słuchową.
Dokonywanie syntezy wyrazów dwu- i trzysylabowych w mowie głośnej i cichej.
Kończenie zaczętego wyrazu.
Zaznaczenie sylab w wyrazach falbankami.
Synteza wyrazów zbudowanych z trzech – pięciu głosek.
Składanie zdania z rozsypanki z trzema, czterema wyrazami.
Synteza głoskowa wyrazów (skojarzenie głoski ze znakiem graficznym).
Tworzenie wyrazów z pierwszych, ostatnich głosek nazw obrazka, a następnie bez obrazka.
Usprawnianie syntezy słuchowej w oparciu o materiał literowo-wyrazowy, opanowanie własne nauczycielki, różne zabawy.
Szeregowanie wyrazów według kolejności alfabetycznej.
Wyodrębnianie wyrazu ukrytego w innym wyrazie.
Przekształcenie wyrazów przez zmianę głosek w różnych położeniach.

Ćwiczenia pamięci słuchowej

Naśladowanie dźwięków zegara.
Reagowanie na właściwe dźwięki.
Rozpoznawanie słyszanych dźwięków.
rozpoznawanie kolejności występowania dźwięków.
Rozpoznawanie po melodii i rytmie tytułów znanych piosenek.
Rozwiązywanie zagadek odbieranych słuchowo.
Rozwijanie pamięci słuchowej w oparciu o ćwiczenia muzyczno-ruchowe i słowne.
Dobieranie obrazków według schematu.
opowiadanie treści usłyszanych bajek, opowiadań.
Powtarzanie sekwencji dźwięków, ciągów słownych i zdań, wierszyków, piosenek, wyliczanek, rymowanek.
Tworzenie wyrazów posiadających dana głoskę w określonej pozycji.
Tworzenie rytmu do podanego wyrazu.
Układanie graficznego odpowiednika rymu.
Układanie wyrazów z danymi głoskami.
Zabawy z rytmem i dźwiękiem.
Realizowanie słyszanego rytmu ruchem, np. klaskaniem, tupaniem.
Zapamiętywanie krótkich rymowanek i wierszyków.
Zapamiętywanie cztero-, pięciowierszowych wyliczanek.
Zapamiętywanie nazw i odgłosów zwierząt domowych występujących w piosence.
Zapamiętywanie i odtwarzanie rytmu, melodii wysłuchanej piosenki.
Zapamiętywanie i wypowiadanie kolejnych słów w zdaniu.
Zapamiętywanie ilości wyrazów w zdaniu, sylab w wyrazie.