Ćwiczenia usprawniające analizę słuchową – rewalidacja

Percepcja słuchowa

Ćwiczenia usprawniające analizę słuchową

Analiza:

• słyszanych sylab;
• głoskowa wyrazów (skojarzenie głoski ze znakiem graficznym);
• wyrazów dwu- i trzysylabowych w mowie głośnej i cichej.

• Ćwiczenia na materiale słownym i pozawerbalnym.
• Dzielenie zdań na wyrazy, podawanie liczby wyrazów w zdaniu.
• Określanie głosek w nagłosie i w środku wyrazów.
• Czytanie sylab ukazywanych w krótkich ekspozycjach.
• Czytanie wierszyka i podkreślanie rymów.
• Dobieranie rymujących się nazw obrazków, wyrazów; wymyślanie własnych przykładów.
• Liczenie głosek i sylab w wyrazach.
• Modelowanie wyrazu za pomocą liter.
• Określanie długości wyrazu na podstawie liczby sylab.
• Podawanie wyrazu rozpoczynającego się wymienioną głoską lub sylabą.
• Podział prostych wyrazów na sylaby, wyklaskiwanie wypowiadanych sylab.

Rozpoznawanie:

• podanej głoski w nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazów;
• początku i końca oraz następstwa wymienianych wyrazów;
• podanej sylaby w wyrazie;
• obrazków na podstawie pierwszych głosek ich nazw.

• Rozwiązywanie rebusów.
• Rozróżnianie zdań długich i krótkich na podstawie liczby wyrazów w zdaniu.
• Śpiewanie wyrazów i piosenek sylabami.
• Tworzenie sylab.
• Uzupełnianie początkowych i końcowych sylab w wyrazach.
• Wskazywanie miejsca głoski na schemacie, usuwanie głoski.
• Wydzielanie sylab i ich wzmacnianie liczmanami, ruchami.
• Wykrywanie różnic i podobieństw między wyrazami (pierwsza i ostatnia głoska, liczba głosek, sylab).

Wyodrębnianie:

• określonej głoski w nazwach przedmiotów;
• samogłoski na początku wyrazu;
• zdań z krótkich wypowiedzi;
• wyrazu ukrytego w innym wyrazie.

• Zaznaczanie sylab w wyrazach z falbankami.
• Zestawienie obrazka ze schematem budowy dźwiękowej wyrazu.

Ćwiczenia usprawniające syntezę słuchową

• Czytanie wyrazów sylabami, później całościowo.
• Kończenie zaczętego wyrazu.
• Przekształcenie wyrazów przez przestawienie głosek.
• Pisanie sylab, wyrazów.
• Składanie sylab z głosek, wyrazów z sylab.

Synteza:

• usłyszanych głosek;
• wyrazów złożonych z trzech do pięciu głosek; czterech do ośmiu głosek;
• wyrazów dwu- i trzysylabowych w mowie głośnej i cichej.

Szeregowanie wyrazów według kolejności ich wypowiadania

Układanie trzy-, czterowyrazowych zdań z rozsypanki.

Tworzenie wyrazów:

• dwusylabowych i dłuższych;
• z pierwszych, ostatnich głosek nazw obrazka, a następnie bez obrazka;
• z różnych głosek i liter;
• przez łączenie sylab ze spółgłoską.

Układanie:

• zdań i wyodrębnianie w nich wyrazów;
• krótkich zdań;
• prostych wyrazów z klocków literowych.

Wytworzenie zwiazku słuchowo-wzrokowego.

Ćwiczenia pamięci słuchowej

• Analiza sylabowa usłyszanego wyrazu, zdania.

Dobieranie obrazków:

• których nazwy posiadają w środku określoną głoskę, na przykład [a]: mak, rak;
• według schematu.

Doskonalenie pamięci słuchowej w oparciu o ćwiczenia muzyczno-ruchowe i słowne, zabawy z rytmem i dźwiękiem.

Naśladowanie dźwięków zegara.

Opowiadanie treści usłyszanych bajek, opowiadań.

Powtarzanie:

• prezentowanych struktur rytmicznych;
• sekwencji dźwięków;
• ciągów słownych i zdań;
• wierszyków, piosenek, rymowanek.

Reagowanie na określone dźwięki.

Rozpoznawanie znanych piosenek po melodii i rytmie.

Rozwiązywanie zagadek zadawanych ustnie.

Realizowanie ruchem (klaskaniem, tupaniem) usłyszanego rytmu.

Zapamiętywanie:

• krótkich rymowanek i wierszyków;
• cztero-, pięciowierszowych wyliczanek;
• nazw i odgłosów zwierząt domowych zawartych w piosence;
• kolejnych słów w zdaniu;
• liczby wyrazów w zdaniu;
• liczby sylab w wyrazie.

Ćwiczenia fonacyjne

Mówienie krótkich tekstów z różnym natężeniem głosu: najpierw głośno, potem coraz ciszej, aż do szeptu.

Zabawy:

• rozwijające wrażliwość słuchową;
• ortofoniczne, logopedyczne, oddechowe.

Ćwiczenia słuchu fonematycznego

• Doskonalenie słuchu fonematycznego i artykulacji głosek w oparciu o materiał słowno-obrazkowy.
• Dopasowywanie litery do ilustracji.
• Liczenie sylab w wyrazach i dotykanie obrazkiem cyfr odpowiadających kolejności sylab w wyrazie.
• Powtarzanie par słów zawierających opozycyjne głoski, na przykład pary-bary.
• Podawanie sylab i wyrazów z określoną głoską.
• Różnicowanie słów podobnie brzmiących, na przykład: czapka – żabka, bucik – budzik.
• Segregowanie obrazków ze względu na właściwości głosowe w ich nazwach, na przykład głoska dźwięczna – bezdźwięczna.
• Tworzenie ciągów wyrazów, w których końcowa sylaba jednego jest początkową drugiego, np. przykład: mama – mata – tama.
• Wskazywanie obrazka, którego nazwa zawiera daną głoskę.

źródło:

• K. Grabe, E. Zarębińska, Program dydaktyczno-terapeutyczny dla dzieci z upośledzeniem lekkim – górna granica, eduforum.pl
• R. Naprawa, A. Tanajewska, K. Szczepańska, Uwierz w siebie…, Harmonia Universalis, Gdańsk 2012