Dostosowanie wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i możliwości psychofizycznych uczniów, realizowanych w ramach prowadzonych zajęć edukacyjnych w szkole

Procesy poznawcze

Zakres trudnościSymptomy zaburzeńSposoby dostosowania wymagań edukacyjnych
UwagaTrudności:
– z koncentracją na szczegółach;
– z organizacją pracy i wszelkich zajęć;
– ze skupieniem się na zadaniu przez dłuższy czas;
– z podejmowaniem zadań wymagających dłuższego wysiłku intelektualnego;
– z rozumieniem komunikatów.
Gubienie przyborów szkolnych i przedmiotów potrzebnych do pracy.
Uleganie rozproszeniu pod wpływem nawet słabych bodźców.
Zapominanie o codziennych obowiązkach		Nawiązywanie indywidualnego kontaktu z dzieckiem w celu sprawdzenia stopnia koncentracji, zwłaszcza podczas samodzielnego wykonywania zadania.
Przestrzeganie trzech zasad:
1. Regularności (działania w ustalonym rytmie, unikania gwałtownych i radykalnych zmian);
2. Rutyny (wykonywania określonych czynności stałego schematu);
3. Repetycji (ciągłych powtórek).

Konsekwentne egzekwowanie ustalonych reguł.
Posadzenie dziecka w miejscu sprzyjającym koncentracji uwagi (z dala od okna i drzwi), blisko nauczyciela.
Pozbawienie miejsca pracy wszelkich bodźców rozpraszających (na ławce powinny znajdować się jedynie przybory, narzędzia i pomoce niezbędne do wykonania danego zadania).
Przekazywanie treści za pomocą konkretów z uwzględnieniem krótkotrwałego okresu koncentracji.
Podawanie atrakcyjnego wzrokowo materiału mniejszymi partiami.

Powtórzenie treści zadania lub polecenia, udzielanie dodatkowych wyjaśnień w przypadku dekoncentracji.
PamięćSłaba pamięć wzrokowa. Zaburzona pamięć słuchowa.
Trudności z zapamiętywaniem:
– znaków graficznych liter;
– wierszy i fragmentów tekstów;
środkowej części wiersza (uczeń najlepiej zapamiętuje pierwszą i ostatnią zwrotkę);
– słów piosenki;
– więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie;
– nazw dni tygodnia, pór roku, miesięcy.
Problemy z podaniem nazwy poprzedniego i następnego miesiąca.
Mylenie wyrazów zbliżonych fonetycznie, na przykład bułka-półka, gruszka-wróżka.		Dzielenie na mniejsze części materiału do nauczenia lub sprawiającego trudność w zapamiętaniu.

Zwiększenie ilości czasu przeznaczonego na opanowanie zadanego materiału (naukę tabliczki mnożenia, nazw dni tygodnia, miesięcy).

Rozłożenie nauki wiersza w czasie, podzielenie na fragmenty i w taki sposób odpytywanie ucznia.

Podawanie i przyswajanie wszelkich informacji nie jedną drogą, lecz różnymi, na przykład przez głośne czytanie.

Stymulowanie pamięci wzrokowej poprzez gry typu memory, kolorowe plansze i tablice.

Przygotowanie instrukcji do zadań w formie pisemnej.

Stosowanie konwencjonalnych sposobów zapamiętywania.
MyślenieMyślenie wyłącznie konkretno-obrazowe – niezdolność do myślenia abstrakcyjnego.
Uporczywe powtarzanie tych samych czynności (mogą to być słowa, zdania, skojarzenia, ale również fragmenty melodii lub omyłki) mimo zaniku ich przyczyn.
Trudności w:
– wykonywaniu podstawowych operacji myślowych opartych na rozumowaniu, wnioskowaniu, analizie, syntezie, porównywaniu, abstrahowaniu, uogólnianiu;
– rozdzielaniu całości (przedmiotów, zjawisk, sytuacji, zadań), wykrywaniu ich części składowych;
– scalaniu rozdzielonych w analizie elementów (zestawianiu przedmiotów, zjawisk i sytuacji, wskazywaniu podobieństw i różnic między nimi);
– wyróżnianiu jakiejś cechy, rzeczy, zjawiska, sytuacji z jednoczesnym pominięciem innych cech.		Upraszczanie w miarę potrzeb instrukcji i poleceń.

Podchodzenie do ucznia w trakcie samodzielnej pracy, w razie potrzeby dyskretne udzielanie pomocy i wyjaśnień.

Upewnianie się, czy polecenia zostały należycie zrozumiane, w razie potrzeby dodatkowe wyjaśnianie, powtarzanie podczas pracy (indywidualnej lub w grupie zadaniowej) z zeszytem ćwiczeń i kartami pracy oraz w trakcie pisania sprawdzianów, kartkówek.

Wielokrotne tłumaczenie trudniejszej partii materiału uzupełnione sprawdzeniem stopnia jego zrozumienia.

Udzielanie wsparcia, wskazówek, porad w przypadku pojawienia się trudności u dziecka poprzez stawianie pytań ukierunkowanych i naprowadzających na rozwiązanie problemu.

Ocenianie toku rozumowania, nawet gdyby ostateczny efekt był błędny (co może wynikać np. z pomyłek rachunkowych).

Ze względu na niedosłuch ucznia używanie pomocy wizualnych i tablicy (między innymi zapisanie nowego tematu, nowych i ważniejszych słów związanych z tematem, dat na lekcji historii), aby dziecku ułatwić zrozumienie nowego tematu.
Nauczyciel, mówiąc do całej klasy, powinien stać w pobliżu ucznia zwrócony twarzą w jego stronę, co ułatwi mu zrozumienie wypowiedzi.

Upewnienie się, czy polecenia kierowane do całej klasy zostały właściwie zrozumiane przez dziecko niedosłyszące. W przypadku trudności zapewnienie mu dodatkowych wyjaśnień, przeformułowanie polecenia, używanie prostego, znanego uczniowi słownictwa.

Przekazywanie informacji zwrotnych o efektywności działania ucznia.
Wdrażanie do pracy uważnej, solidnej.
Wyznaczanie konkretnego celu, dzielenie złożonych zdań na mniejsze etapy.

źródło:

  • J. Stec, Dostosowanie wymagań do indywidualnych potrzeb ucznia ze specyficznymi…, doradcadyrektora.pl
  • U. Oszwa, dzieci z zaburzeniami uwagi, psychologia.edu.pl