Ćwiczenia manualne

Ćwiczenia motoryki małej

  • Odtwarzanie układów linearnych z elementów powtarzających się cyklicznie, różniących się kształtem lub kolorem, w liniaturze zgodnie z kierunkiem pisania.
  • Podnoszenie sprawności grafomotorycznej rąk w oparciu o materiał obrazkowy, zabawy plastyczno-ruchowe.
  • Pogrubianie prostych szlaczków (o wysokości 3-4 cm).
  • Pogrubianie konturów dużych form geometrycznych i rysunków.
  • Poklepywanie ramion.
  • Pokonywanie labiryntów.
  • Przerysowywanie wzorów przez papier przebitkowy (bez odrywania ręki).
  • Równomierne przesuwanie ręki od lewej strony do prawej.
  • Rysowanie konturów według podanego wzoru.
  • Rysowanie szlaczków geometrycznych i literopodobnych.
  • Przetwarzanie obrazu wzrokowego na graficzny.
  • Łączenie liter z obrazkami znanych przedmiotów.
  • Opracowywanie kształtu poszczególnych liter i ich połączeń.
  • Pisanie i rysowanie po śladzie ciągłym, liniowym, kropkowym.
  • Odtwarzanie kształtu poszczególnych liter i prostych napisów według wzoru.
  • Pisanie szlaczków obrazkowych (układów linearnych) w liniaturze zgodnie z kierunkiem pisania.
  • Pisanie szlaczków literopodobnych z wypowiadaniem sekwencji słów lub wyliczanek.

Ćwiczenia dłoni

  • Krążenie dłoni, uderzanie, pocieranie, zamykanie, otwieranie, skubanie, składanie, ugniatanie, uginanie.
  • Wymachy dłoni w górę, w dół, w lewo, w prawo, na boki.
  • Rozluźnianie mięśni, likwidowaniei zmniejszanie napięć.
  • Składanie dłoni tak, by stykały się czubkami palców.
  • Układanie modeli z dłoni.

Zabawy palcami

  • Ćwiczenia usprawniające ruch chwytny palców, np. pstrykanie, stukanie.
  • Krążenie, przebieranie palcami, składanie i rozkładanie palców, układanie modeli z palców (Idzie kominiarz), sploty palców, gra na nosie, pokazywanie pazurków, gra na flecie, na pianinie, promyki, deszczyk, listki.
  • Dotykanie palcami podłoża.
  • Krążenie palcami: jednym palcem wokół drugiego, dwoma palcami wokół siebie.
  • Kreślenie palcem dowolnych kształtów: okrągłych, linii prostych, ukośnych, falistych i innych.

Zabawy palcami

  • Kiwanie palcami w przód, w prawo, w lewo, przed sobą, łukami, w górę, w dół, do siebie.
  • Liczenie rąk, nóg, palców u nóg i rąk.
  • Malowanie kolorowych pasków i tworzenie z nich dowolnych kompozycji.
  • Malowanie kropek: pisanki-kraszanki.
  • Odtwarzanie rytmu padającego deszczu (drobnego deszczyku, ulewy).
  • Podnoszenie i wkładanie drobnych przedmiotów do pudełek.
  • Pogrubianie prostych wzorów (linii, kół).
  • Pogrubianie konturów prostych kształtów.
  • Rozdzieranie papieru palcami; próby wydzierania kawałków papieru..
  • Ściskanie piłeczek palcem wskazującym i kciukiem.
  • Uderzanie czubkami palców o blat stołu w różnym tempie.
  • Uderzanie palcem wskazującym jednej ręki w przestrzenie między palcami drugiej.
  • Ugniatanie małych kulek z gazety, papieru trzema palcami: środkowym, wskazującym i kciukiem (wzmacnianie chwytu pisarskiego).
  • Witanie paluszków, np. zabawa Bawimy się, bawimy się pięknie paluszkami.
  • Zabawy paluszkowe.
  • Wodzenie palcem w powietrzu, po wzorze, np. z wykorzystaniem prostych wzorów z Metody Dobrego Startu.
  • Spacerowanie palcami po stole.
  • Zabawy z wlewaniem, przelewaniem, strząsaniem wody z palców.
  • Zamalowywanie dowolnych przestrzeni dużych płaszczyzn farbami, kredą, węglem.
  • Zawijanie palcami chusteczek, apaszek.

Regulowanie napięcia rąk

  • Kontrolowanie napięcia mięśni palców.
  • Malowanie plasteliną.
  • Modelowanie z użyciem mas: gliny, plasteliny, ciastoliny, masy solnej.
  • Stemplowanie palcem, pieczątkami z drewna, korka, ziemniaka, gumy.
  • Ugniatanie piłeczek, krążków.
  • Wyrabianie kontroli nad ruchami mięśni dłoni i podobnych mięśni palców.
  • Wykonywanie ruchów płynnych, okrężnych od strony lewej do prawej; postępujących z góry na dół.

źródło:

  • I. Czajkowska, K. Herda, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. Poradnik dla nauczycieli, Warszawa 1989, s. 148-150.
  • J. Nikiel-Pogorzelska, Autorski program zajęć ucznia upośledzonego w stopniu umiarkowanym z głębokim niedosłuchem, Wirtualny przewodnik dla nauczyciela, MAWI Wiosna 2005, s. 12-13