Komunikacja funkcjonalna
Ten program przeznaczony jest dla dzieci, które nie potrafią komunikować się za pomocą mowy.
Komunikacja funkcjonalna (użytkowa)
#autyzm#za#asd#pokrewne#niepełnosprawnośćintelektualna#innetrudności#innezaburzenia#ipet#rewalidacja#terapiazajęciowa
Cele:
- Przedstawienie możliwości komunikacji za pomocą środków niewerbalnych.
- Umożliwienie wyrażenia potrzeb dzieciom, które nie nauczyły się mówić.
- Wyeliminowanie zachowań destrukcyjnych spowodowanych frustracją, wywołaną brakiem umiejętności zakomunikowania swoich potrzeb.
- Stworzenie podstaw nauki mowy.
Przebieg:
Ten program przeznaczony jest dla dzieci, które nie potrafią komunikować się za pomocą mowy. Pozwala na wykorzystanie niewerbalnych środków do komunikowania się z innymi. Wykorzystaj przedmioty lub rysunki przedmiotów jako środek umożliwiający wyrażenie życzenia lub potrzeby.
Podpowiedzi:
Stosuj podpowiedzi werbalne, wskazujące lub fizyczne. Stopniowo wycofuj podpowiedzi.
Kryteria wstępne:
Uczeń potrafi dopasowywać jednakowe przedmioty.
Opanowanie umiejętności:
Uczeń 8 na 10 razy wykonuje zadanie prawidłowo, bez dodatkowej pomocy ze strony nauczyciela. Taki sam wynik powinien osiągnąć z co najmniej jeszcze jednym nauczycielem.
Faza 1: Wybór
Pokaż uczniowi 2 lub więcej przedmiotów do wyboru. Spytaj: „Co chcesz?”. Daj uczniowi przedmiot, który wybrał i zabierz wszystkie inne. Odczekaj chwilę zanim znowu pozwolisz uczniowi wybierać, aby odczuł konsekwencje błędnego wyboru. Jeśli uczeń zacznie się denerwować, bo nie otrzymał tego, o co mu chodziło, pomóż mu wskazać przedmiot, o który twoim zdaniem chodziło (wskaż przedmiot, lub chwyć za rękę ucznia i wskaż nią na przedmiot).
Faza 2:
- ) Dopasowywanie obrazków do przedmiotów. Rozpocznij ten etap, gdy uczeń pomyślnie wykona zadania fazy 1. Połóż na stole przed uczniem dwie lub więcej rzeczy wzmacniające. Daj mu obrazek i powiedz: „Ułóż przy takim samym”. Jeśli będzie trzeba zastosuj podpowiedź. Wzmocnij poprzez danie uczniowi niewielkiej ilości tego, co przedstawia obrazek.
- ) Dopasowywanie przedmiotów do obrazków. Rozpocznij ten etap, gdy uczeń pomyślnie wykona zadania Fazy 1. Połóż na stole przed uczniem dwa lub więcej obrazków. Daj mu wzmacniającą rzecz i powiedz: „Ułóż przy takim samym”. Jeśli będzie trzeba zastosuj podpowiedź. Wzmacniaj dając uczniowi niewielką ilość danej rzeczy.
Faza 3:
- ) Wskazywanie na zdjęcie przedmiotu. Połóż przed uczniem 2, lub więcej zdjęć. Pokaż mu przedmiot (ale nie dawaj go uczniowi i trzymaj poza zasięgiem jego rąk) i powiedz: Wskaż takie samo”.
- ) Wskazywanie przedmiotu przedstawionego na zdjęciu. Połóż przed uczniem 2, lub więcej przedmiotów. Pokaż mu zdjęcie, (ale nie dawaj go uczniowi i trzymaj poza zasięgiem jego rąk) i powiedz: „Wskaż takie samo”.
Faza 4: Wybieranie zdjęcia
Rozpocznij ten etap, gdy uczeń opanuje dopasowywanie co najmniej pięciu przedmiotów z Fazy 2 i 3. Połóż w zasięgu ucznia zdjęcie rzeczy, którą uczeń bardzo chciałby mieć. Zastosuj podpowiedź manualną, aby uczeń wziął zdjęcie danego przedmiotu i ci je przyniósł. Natychmiast nazwij przedmiot na zdjęciu i wymień zdjęcie na przedmiot, który przedstawiało. Któregokolwiek zdjęcia uczeń by nie dotknął, daj mu odpowiadający przedmiot. Zdjęć używaj również do przedstawienia czynności wykonywanych w domu i poza nim. Przejdź do miejsca, w którym znajduje się zwykle ten przedmiot, lub gdzie wykonuje się dana czynność i tam przeprowadź szereg prób. Od razu pozwól uczniowi wykonać czynność, którą przedstawiało zdjęcie (np. jedzenie, picie, huśtanie się na huśtawce, itd.). Na początku uczeń powinien wykonywać zadania blisko miejsc, w których znajdują się przedmioty wykorzystywane w ćwiczeniach. Następnie niech uczeń wręczy zdjęcie dorosłemu i natychmiast wykona daną czynność.
Gdy uczeń będzie wykonywał zadania w sposób spójny i konsekwentny, możesz zwiększyć liczbę pokazywanych zdjęć. Na początku użyj jednego przedmiotu, który nie jest motywujący, jako bodźca rozpraszającego. Ma to zagwarantować, że wybory ucznia będą znaczące. Stopniowo zwiększaj odległość w jakiej układasz zdjęcia od ucznia, oraz ich liczbę. Niech zdjęcia będą zawsze dostępne dla ucznia, aby mogły służyć jako ośrodek do wyrażania potrzeb i pragnień w ciągu całego dnia.
Komunikacja za pomocą obrazu (przykłady)
- łazienka
- muzyka
- chipsy
- jazda samochodem
- kaseta wideo
- picie
- płatki śniadaniowe
- huśtawki
- wyjście na dwór
- komputer.
Faza 5: Wykonywanie poleceń przedstawionych za pomocą zdjęcia
Użyj zdjęć ucznia wykonującego poszczególne czynności. Pokaż zdjęcie uczniowi i powiedz: „Zrób to” (Leaf, McEachin, 2017).
źródło: R. Leaf, J. McEachin: „Praca nad rozwojem…”, Wydawnictwo LTW, Warszawa 2017