Integrację zmysłów naszego dziecka możemy z powodzeniem ćwiczyć w domu…
Parę prostych ćwiczeń wspomagających integrację sensoryczną znalazłam w książce pt. „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej” autorstwa Polly Godwin Emmos i Liz McKendry Anderson. Ćwiczenia podzielono na III grupy z których każde ma wpływ na odpowiedni układ sensoryczny.
I. Układ dotykowy – pozwala na odczuwanie, czy dane obiekty są gorące czy zimne, ostre czy tępe, szorstkie czy gładkie (np. skuteczne szukanie kluczy w torebce, odczuwanie bólu, ciśnienia itp.)
Ćwiczenia
Dotykowe pudełko
Weź plastikowy pojemnik, poszewkę na poduszkę lub pudełko po butach i umieść wewnątrz różne przedmioty, po czym poproś dziecko, aby włożyło do środka rękę i spróbowało odgadnąć, jakiego przedmiotu dotyka.
Sensoryczny kubełek
Napełnij duży plastikowy kubełek ryżem, makaronem, płatkami kukurydzianymi, prażoną kukurydzą, piaskiem, wodą, nasionami itp. Następnie umieść w środku kilka różnych przedmiotów. Poproś dziecko, aby zanurzyło dłonie w pojemniku i postarało się znaleźć przedmioty. Spróbuj napełnić kubełek czymś ciepłym, zimnym, szorstkim, gładkim itp.
Ubranka
Zawsze miej pod ręką pudło z używanymi ubraniami. Wybieraj stroje o różnych powierzchniach (gładkie, puszyste, szorstkie itp.).
Zabawa w wannie
Zachęcaj dziecko do używania podczas kąpieli różnych rodzajów mydeł, gąbek i ręczników. Proponuj malcowi mydła o odmiennych zapachach, kształtach, powierzchniach i gęstości. Kup także dziecku różne rodzaje gąbek, myjek i szczotek.
Zabawki
Proponuj dziecku zabawki o różnych rodzajach powierzchni – miękkie, twarde, szorstkie, gładkie, puszyste, kanciaste itp.
Hot-dog
Ciasno owiń dziecko kocem.
Malowanie palcami
Używaj specjalnej farby do malowania palcami i mieszaj ja z innymi materiałami, np. ryżem, piaskiem, nasionami czy prażoną kukurydzą, aby uzyskiwać nowe doznania dotykowe. Możesz też stworzyć własną farbę z pianki do golenia, sosu, czy galaretki.
Wspólne gotowanie
Umożliwiaj dziecku kontakt ze wszystkim, co można mieszać lub ugniatać, np. różnego rodzaju ciastem.
Pokarmy
Zachęcaj dziecko do próbowania nowych pokarmów o różnych smakach i konsystencji.
II. Układ przedsionkowy – koordynuje ruchy oczu, głowy, ciała. Pozwala nam balansować na równoważni, bujać się na huśtawce, koordynować ruchy obu stron ciała i łapać równowagę, gdy się potkniemy.
Ćwiczenia
Skakanie na piłce
Podaruj dziecku dużą nadmuchiwana piłkę, na której malec będzie mógł usiąść i skakać. Bawcie się tak na trawie lub dywanie.
Turlanie
Turlajcie się z trawiastej górki.
Huśtawki
Bujajcie się na różnego rodzaju huśtawkach – podwieszanych, poziomych, wiszących oponach, linach, obręczach itp.
Bujanie na kocyku
Niech dziecko połozy się na dużym kocu, a dwie osoby dorosłe chwycą za jego przeciwległe krawędzie, lekko uniosą i zaczną bujać na boki.
Ślizganie
Zachęć dziecko do zabawy na zjeżdżalniach na podwórku lub basenie.
Tor przeszkód
Stwórz w domu tor przeszkód zachęcający dziecko do pełzania, wspinania się, skakania, balansowania itp.
Pojazdy
Zachęcaj dziecko do jazdy na rowerze, rowerku trójkołowym, hulajnodze itp.
Bieganie
Graj z dzieckiem w berka, piłkę nożną, koszykówkę, ścigaj się itp.
Skakanie
Zachęcaj dziecko na przykład do zeskakiwania z pierwszego stopnia schodów, podskakiwania w miejscu, zabawy skakanką, zabawy na trampolinie, robienia pajacyków, gry w klasy, skakania na kupkę liści itp.
Obracanie
Zachęcaj dziecko do zabawy na karuzeli lub obracania się wokół własnej osi – uważnie nadzoruj te zabawy.
III. Układ proprioceptywny – ten układ korzysta z danych dostarczanych przez mięśnie i stawy, aby informować mózg o pozycji ciała. Dzięki niemu możemy stać bez przewracania się, używać ołówka lub kozłować piłką.
Ćwiczenia
Noszenie ciężkich przedmiotów
Zachęcaj dziecko do noszenia np. kosza z brudnymi ubraniami, torby z zakupami, butelki mleka, pudełka proszku do prania itp.
Pchanie
Zachęcaj dziecko do pchania przed sobą wózka spacerowego, wózka z zakupami, zabawkowej kosiarki do trawy, dużych zabawek itp.
Ciągnięcie
Zachęcaj dziecko do ciągnięcia wózka, liny, dużych zabawek itp.
Zderzanie
Ułóz stertę poduszek i pozwól dziecku na nia skoczyć. Podczas wizyty w wesołym miasteczku zabierz malca na przejażdżkę zderzajacymi się samochodzikami.
Chodzenie tyłem
Taczki
Nalewanie
Pozwól dziecku przelewać płyny i przesypywać drobne materiały (np. piasek, ryż, makaron, nasiona: fasola, groch, siemię lnu, słonecznik lub prażoną kukurydzę) miedzy pojemnikami o różnych kształtach i rozmiarach.
Smarowanie
Pozwól dziecku smarować pieczywo masłem, masłem orzechowym, galaretką, twarożkiem itp.
Zwisanie
Zachęcaj dziecko do zwieszania się z drabinek na podwórku – nadzoruj te zabawy.
Napieranie
Wyznacz miejsce na ścianie, na które dziecko będzie mogło napierać rękami i stopami.
Machanie i odbijanie
Zachęcaj dziecko do zabawy rakietą do tenisa lub badmintona, kijem baseballowym itp. (Emmons, Anderson, 2007)
źródło: P. G. Emmos, L. M. Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007
